Weet u wat religiestress is?
Het "Gratis Woordenboek" van "vandale.nl" definieert religiestress als geheel van religieuze spanningen die kunnen optreden in een moderne, seculiere samenleving als die wordt geconfronteerd met traditionele godsdienstuitingen. Sommige media spelen hier een negatieve rol in door standaard stereotype vertegenwoordigers van religies uit te nodigen.
Gisteren, woensdag 12-12-12, las ik op de website van "de Volkskrant" de volgende column over "religiestress":
Ook ik hoorde bij de duizenden Nederlanders die gisteravond tot laat probeerden de religiestresstest te doen. Tevergeefs. De site kon de meer dan tweeduizend verzoeken per seconde niet aan, en de Goddelijke Voorzienigheid bood geen uitkomst. Hij had natuurlijk wel wat beters te doen dan een website bestieren.
Voordeur
Ik ben benieuwd waarom het storm loopt op een site waar seculiere Nederlanders kunnen testen hoe allergisch ze zijn voor religie. Willen alle bezoekers dat echt weten? Hebben ze werkelijk geen idee? Dat zou interessant zijn. Politiek en media geven religieuzen immers regelmatig een flinke veeg uit de pan. Omdat het instituut kerk aan gezag heeft ingeboet, moeten ook mensen met een religieuze overtuiging inbinden. Seculier zijn is de publieke norm; geloven hoort, zoals staatssecretaris Sander Dekker zegt, achter de voordeur thuis.
Minderheden
Maar zo is het dus niet. Het is juist de overheid die zich terughoudend moet opstellen als het gaat om geloofskwesties. Omdat de overheid zich überhaupt terughoudend moet opstellen als het om het aantasten van burgerlijke vrijheden gaat. In onze tijd ontpopt de staat zich steeds meer als een paternalistische regelneef met een eigen agenda, maar zo hoort het niet. Wetten zijn er om de burger tegen de macht van de staat te beschermen. En de essentie van democratie is dat de rechten en vrijheden van minderheden worden gewaarborgd.
Achterlijk
Ik heb de indruk dat onze democratie stukje bij beetje verschraalt tot het dictaat van de meerderheid. Een meerderheid die haar gewicht gebruikt om de rechten en vrijheden van minderheden juist weg te drukken. Dat zien we bijvoorbeeld bij de talloze pogingen om het ritueel slachten te verbieden, bij het verbod op het dragen van boerka's, en bij het dreigende verbod op jongensbesnijdenis. Het argument daarbij is dat zulke achterlijke praktijken niet in een moderne westerse maatschappij thuishoren. Dat argument gaat voorbij aan wat democratie is: dat burgers zo veel mogelijk volgens hun eigen opvattingen en voorkeuren mogen leven.
Straatevangelist
Het is daarom niet aan de overheid om burgers te sommeren hun geloof alleen achter de voordeur te belijden. De openbare ruimte is van ons allemaal. Dat wil niet zeggen dat je moet meezingen met de straatevangelist, maar wel dat je hem zijn plek op straat moet gunnen en in zijn waarde moet laten. Dat is wat samenleven is, en dat is niet altijd eenvoudig. Ik ben benieuwd hoeveel religiestresstesters die allergietest hebben doorstaan.
Malou van Hintum is politicoloog en columnist voor Volkskrant.nl.
Op het moment dat ik ben begonnen om dit artikel te schrijven zijn er al 52 reacties op de column waarvan de meeste het niet met mevrouw van Hintum eens zijn. Sommigen hebben het over "bevrijding" van "de onderdrukking van de religie en de daarbij behorende instituten". Iemand schreef: "democratie is nooit iets anders geweest dan een geciviliseerde vorm van het recht van de sterkste". Mijns inziens heeft deze persoon het bij het rechte eind. "Meeste stemmen gelden" klinkt misschien kinderlijk maar toont overduidelijk aan dat de minderheid zich maar moet voegen naar de keuze van de meerderheid, en o o o wat is daar vaak misbruik van gemaakt, ook door Christenen.
Machtsmisbruik: we zagen het nog niet zo lang geleden toen de SGP in een politiek voordelige situatie kwam t.o.v. het eerste kabinet Rutte en daardoor wat van haar standpunten kon doordrukken.
Waar zien we eigenlijk geen misbruik van macht?
Mensen met hoge posities, bijvoorbeeld politici, denken zich plotseling van alles te kunnen veroorloven, boven de wet te staan. Agenten intimideren zwervers met hun pistool, ouders mishandelen elkaar en/of misbruiken kinderen. Bij dit laatste weten ze zich in gezelschap van priesters, die hun positie misbruik(t)en. Enzovoort, enzovoort.
Vele eeuwen misbruikte de Rooms-Katholieke kerk haar machtspositie: mensen werden op verschillende manieren geld afgetroggeld, andersdenkenden werden middels de meest afschuwelijke methoden gemarteld en gedwongen om de RK-leer aan te nemen. Velen lieten daarbij het leven.
De Inquisitie heeft heel wat te verantwoorden.....
Als je als ongelovige over deze praktijken nadenkt, misschien nare ervaringen met gelovigen hebt gehad of de pech hebt om naast een hoogmoedige drammer te wonen, kan ik me voorstellen dat je wat religiestress ontwikkelt.
Ja, evangelisatie heeft heel wat kwaad bloed gezet. Natuurlijk niet alleen door de verkeerde methoden, Satan moeten we écht niet uitvlakken, maar toch...
Waar komt die drang tot evangelisatie onder Christenen vandaan?
Aan het eind van het Evangelie naar Mattheüs staat het volgende geschreven:
“En Jezus kwam naar hen toe, sprak met hen en zei: Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde. Ga dan heen, onderwijs al de volken, hen dopend in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, hun lerend alles wat Ik u geboden heb, in acht te nemen. En zie, Ik ben met u al de dagen, tot de voleinding van de wereld. Amen.” (Mattheüs 28:18-20 HSV)
Een duidelijke opdracht maar WEL met als werkwoord "onderwijzen" en NIET met het werkwoord "dwingen" of "drammen".
Reeds voor Zijn sterven stuurde Jezus Zijn discipelen er al eens op uit:
“En als u op weg gaat, predik dan: Het Koninkrijk der hemelen is nabijgekomen. Genees zieken, reinig melaatsen, wek doden op, drijf demonen uit. U hebt het voor niets ontvangen, geef het voor niets. Voorzie u niet van goud of zilver of kopergeld in uw gordels, of van een reiszak voor onderweg of twee stel onderkleren of sandalen of een staf. Want de arbeider is zijn voedsel waard. Welke stad of welk dorp u ook zult binnenkomen, onderzoek wie het daarin waard is; en blijf daar, totdat u weer vertrekt. En als u een huis binnengaat, begroet het dan. En als dat huis het waard is, laat dan uw vrede erover komen, maar als het dat niet waard is, laat dan uw vrede tot u terugkeren. En als iemand u niet ontvangt en niet naar uw woorden luistert, vertrek dan uit dat huis of die stad en schud het stof van uw voeten. Voorwaar, Ik zeg u: Het zal voor het land van Sodom en Gomorra verdraaglijker zijn op de dag van het oordeel dan voor die stad. Zie, Ik zend u als schapen te midden van de wolven; wees dus bedachtzaam als de slangen en oprecht als de duiven. Maar wees op uw hoede voor de mensen, want zij zullen u overleveren aan raadsvergaderingen, en in hun synagogen zullen zij u geselen. En u zult ook voor stadhouders en koningen geleid worden omwille van Mij, tot een getuigenis voor hen en de heidenen. Maar wanneer zij u overleveren, moet u niet bezorgd zijn hoe of wat u spreken moet, want het zal u op dat moment gegeven worden wat u spreken moet. Want u bent het niet die spreekt, maar de Geest van uw Vader, Die in u spreekt. De ene broer zal de andere broer overleveren om gedood te worden, en de vader het kind, en de kinderen zullen tegen de ouders opstaan en hen doden. En u zult door allen gehaat worden omwille van Mijn Naam; maar wie volharden zal tot het einde, die zal zalig worden.” (Mattheüs 10:7-22 HSV)
De discipelen ontvingen kracht en macht en gingen op weg (zie Lukas 9:1-6 en Markus 6:7-13). Als men niet wilde luisteren, door ongastvrij te zijn, werd er niet tot dwang overgegaan maar werd "het stof van de voeten geschud". Dit was een gebruik waarmee Joden zich van heidenen afkeerden, ze geloofden dat zelfs hun stof hen kon verontreinigen. Paulus deed het ook toen de Joden in Korinthe niet naar hem wilden luisteren:
“En hij sprak iedere sabbat in de synagoge en probeerde Joden en Grieken te overtuigen. En nadat Silas en Timotheüs uit Macedonië gekomen waren, werd Paulus er door de Geest toe aangezet tegenover de Joden te getuigen dat Jezus de Christus is. Maar toen zij zich verzetten en lasterden, schudde hij het stof van zijn kleren en zei tegen hen: Uw bloed zij op uw hoofd, ik ben rein; vanaf nu zal ik naar de heidenen gaan.” (Handelingen 18:4-6 HSV)
Er wordt niet tot geweld opgeroepen, integendeel: Jezus waarschuwde de discipelen dat ze veel tegenstanders en geweld konden verwachten. Hij zei: “Zie, Ik zend u als schapen te midden van de wolven; wees dus bedachtzaam als de slangen en oprecht als de duiven.” (Mattheüs 10:16 HSV)
Dus niet als wolven tussen de schapen maar andersom!
Niet naar geweld grijpen, maar er op voorbereid zijn dat er geweld tegen hen (en ons) kan en zal worden gebruikt: “Maar wees op uw hoede voor de mensen, want zij zullen u overleveren aan raadsvergaderingen, en in hun synagogen zullen zij u geselen.” (Mattheüs 10:17 HSV)
Wat is dan de juiste manier van evangeliseren?
Ik heb vanzelfsprekend de wijsheid niet in pacht, maar kan toch wel enige logische richtlijnen bedenken:
1. bid om leiding van en vertrouw op de Heilige Geest want die zal u de juiste woorden geven, zoals Jezus zei:
“Want u bent het niet die spreekt, maar de Geest van uw Vader, Die in u spreekt.” (Mattheüs 10:20 HSV)
2. geen hoogmoedige maar juist bescheiden houding: het enige verschil tussen een ongelovige en ons is een OPRECHT gebed om verlossing
3. gebruik een vriendelijke onderwijzende toon
4. niet drammen, sommigen willen nu eenmaal (nog) niet luisteren
5. de Heilige Geest overtuigt de wereld van zonde:
“Maar Ik zeg u de waarheid: Het is nuttig voor u dat Ik wegga, want als Ik niet wegga, zal de Trooster niet naar u toe komen; maar als Ik heenga, zal Ik Hem naar u toe zenden. En als Die gekomen is, zal Hij de wereld overtuigen van zonde, van gerechtigheid en van oordeel:” (Johannes 16:7-8 HSV)
6. absoluut géén agressie, zoals hierboven reeds beschreven, en natuurlijk ook sarcasme, cynisme o.i.d. Denk aan de "schapen, te midden van de wolven"
7. laat uit je levenswandel blijken wat het betekent om door Jezus verlost te zijn van je zondeschuld (zie ook mijn artikel "Wens ik te zijn als Jezus?").
a) Wees onder alle omstandigheden een oprecht dankbare getuige:
“en dank altijd voor alle dingen God en de Vader in de naam van onze Heere Jezus Christus.” (Efeziërs 5:20 HSV)
b) Breng alles in gebed bij de Heer, de Almachtige verhoort gebeden én zal Zijn wil laten geschieden op Zijn manier en op Zijn tijd:
“O, diepte van rijkdom, zowel van wijsheid als van kennis van God, hoe ondoorgrondelijk zijn Zijn oordelen en onnaspeurlijk Zijn wegen! Want wie heeft de gedachten van de Heere gekend? Of wie is Zijn raadsman geweest?” (Romeinen 11:33-34 HSV)
c) Wees integer, betrouwbaar:
“laat uw woord ja echter ja zijn en uw nee nee...” (Mattheüs 5:37a HSV)
De wereld heeft genoeg huichelaars gezien: mensen die beweren Christen te zijn maar duidelijk laten zien dat ze niet veranderd zijn, dat ze God niet gehoorzaam (willen) zijn:
“Maar Hij antwoordde hun: Terecht heeft Jesaja over u, huichelaars, geprofeteerd zoals er geschreven staat: Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart houdt zich ver bij Mij vandaan.” (Markus 7:6 HSV)
d) Heb God lief boven alles en iedereen:
“Jezus zei tegen hem: U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw verstand.” (Mattheüs 22:37 HSV)
e) Toon naastenliefde:
“Wees niemand iets schuldig dan elkaar lief te hebben; want wie de ander liefheeft, heeft de wet vervuld. Want dit: U zult geen overspel plegen, u zult niet doden, u zult niet stelen, u zult geen vals getuigenis geven, u zult niet begeren, en welk ander gebod er ook is, wordt in dit woord samengevat, namelijk hierin: U zult uw naaste liefhebben als uzelf.” (Romeinen 13:8-9 HSV)
f) Maak de behoeftigen deelgenoot van je zegeningen:
“Wie dan de goederen van de wereld heeft, en zijn broeder gebrek ziet lijden, maar zijn hart voor hem toesluit, hoe kan de liefde van God in hem blijven?” (1 Johannes 3:17 HSV)
“De zuivere en onbevlekte godsdienst voor God en de Vader is dit: wezen en weduwen bezoeken in hun verdrukking en zichzelf onbesmet bewaren van de wereld.” (Jakobus 1:27 HSV)
g) Heb ook je vijanden lief:
“Maar Ik zeg u: Heb uw vijanden lief; zegen hen die u vervloeken; doe goed aan hen die u haten; en bid voor hen die u beledigen en u vervolgen; zodat u kinderen zult zijn van uw Vader, Die in de hemelen is, want Hij laat Zijn zon opgaan over slechte en goede mensen, en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.” (Mattheüs 5:44-45 HSV)
h) Zoek geen ruzie:
“Leef, zo mogelijk, voor zover het van u afhangt, in vrede met alle mensen.” (Romeinen 12:18 HSV)
i) Oftewel: toon de vruchten van de Heilige Geest:
“De vrucht van de Geest is echter: liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.” (Galaten 5:22 HSV)
j) Houd vast aan de woorden van Jezus, opgeschreven door Zijn apostel Paulus:
“Als iemand een andere leer brengt en zich niet houdt aan de gezonde woorden van onze Heere Jezus Christus en aan de leer die in overeenstemming is met de godsvrucht, dan is hij verwaand, weet niets, maar heeft een ziekelijke neiging tot twistvragen en woordenstrijd. Daaruit komen voort: afgunst, ruzie, lasteringen en kwaadaardige verdachtmakingen, voortdurend geruzie van mensen die een verdorven gezindheid hebben en beroofd zijn van de waarheid, omdat zij denken dat de godsvrucht een bron van winst is. Wend u af van dit soort mensen. Maar de godsvrucht is inderdaad een bron van grote winst, vergezeld van tevredenheid. Want wij hebben niets de wereld ingedragen, het is duidelijk dat wij ook niets daaruit kunnen wegdragen. Als wij echter voedsel en kleding hebben, zullen wij daarmee tevreden zijn. Maar wie rijk willen worden, vallen in verzoeking en in een strik en in veel dwaze en schadelijke begeerten, die de mensen doen wegzinken in verderf en ondergang. Want geldzucht is een wortel van alle kwaad. Door daarnaar te verlangen, zijn sommigen afgedwaald van het geloof, en hebben zich met vele smarten doorstoken. U echter, o mens die God toebehoort, ontvlucht deze dingen. Jaag daarentegen gerechtigheid, godsvrucht, geloof, liefde, volharding en zachtmoedigheid na. Strijd de goede strijd van het geloof. Grijp naar het eeuwige leven, waartoe u ook geroepen bent en de goede belijdenis afgelegd hebt voor vele getuigen.” (1 Timotheüs 6:3-12 HSV)
Probeer een zegen te zijn voor iedereen die je op je levenspad komt, maar wees voorbereid op negatieve reacties, want die komen ongetwijfeld!
Onthoud echter altijd:
“Want ik ben ervan overtuigd dat noch dood, noch leven, noch engelen, noch overheden, noch krachten, noch tegenwoordige, noch toekomstige dingen, noch hoogte, noch diepte, noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde van God in Christus Jezus, onze Heere.” (Romeinen 8:38-39 HSV)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten